OMMEN – Frits Iordens en Anne Maclaine Pont zijn op 2 september postuum geëerd met de Yad Vashem onderscheiding “Rechtvaardigen onder de Volkeren”. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren zij onderdeel van het (Utrechts) Kindercomité. Deze verzetsgroep hielp honderden Joodse kinderen (voornamelijk uit Amsterdam) onderduiken in onder meer pleeggezinnen. Vanuit ’t Weversnest op landgoed Eerde werden kinderen in de regio Ommen ondergebracht. De onderscheiding werd uitgereikt aan de nabestaanden van Frits Iordens en Anne Maclaine Pont door de Ambassadeur van Israël, Zijne Excellentie de heer Gilon op landgoed Eerde.

(Advertentie)

Het was een indrukwekkende middag op landgoed Eerde. “Door het netwerk van Anna Maclaine Pont in deze regio en de inzet van vele Ommenaren is dit dé plek voor deze ceremonie”, verklaart Vroomen, burgemeester van Ommen, de locatie. “Hier komen de draden samen die het verhaal vormen van twee mensen die hebben gezegd: dit onrecht laten we niet gebeuren. Wij komen in actie.”

Namens de nabestaanden vertelde mevrouw Norbeck-Iordens hoe belangrijk deze postume onderscheiding is. “Helaas heb ik mijn oom Frits nooit gekend. Ik ken enkel de familieverhalen en de dagboeken die mijn oma tijdens de oorlogsjaren bij hield. Hierin sprak een zeer bezorgde moeder, wiens angst waarheid werd. Frits was voor de oorlog sportief, muzikaal en zeer sociaal. En Anna was een heerlijk impulsief en kleurrijk persoon. Maar na de oorlog raakten ze in de vergetelheid. De dochter van Anna en de vele achterneven en nichten van Frits hielden hun verhaal levend. Geen films of musical over dit koppel. Maar deze Yad Vashem onderscheiding markeert voor altijd hun plek in de geschiedenis”

Zijne Excellentie Gilon, ambassadeur van Israël, sprak lovende woorden over Frits Iordens en Anne Maclaine Pont: “In Nederland zijn, naast Polen, de meeste “Rechtvaardigen onder de Volkeren”. Ik ben vereerd dat ik, als zoon van een overlevende van de Holocaust, deze onderscheiding mag uitreiken aan de nabestaanden van Frits Iordens en Anne Maclaine Pont. De Joodse gemeenschap is deze helden voor altijd dankbaar”.

Frits Iordens en Anne Maclaine Pont

Frits Iordens (21-6-1919 – 2-3-1944) was zoon van een Arnhemse bankdirecteur en aan het begin van de Tweede Wereldoorlog rechtenstudent aan de Universiteit van Utrecht. Toen de bezetters in 1942 alle namenregisters van de Universiteit opeisten om te gebruiken voor tewerkstellingen in Duitsland, stak Iordens, met enkele andere studenten, in de nacht van 12 op 13 december 1942 de administratie van het Academiegebouw in brand. Anna Maclaine Pont, was in dezelfde periode studente kunstgeschiedenis. Ze leerden elkaar kennen tijdens de eerste studiejaren, werden verliefd en trouwden ‘clandestien’ in 1943 en waren onafscheidelijk tot de dood van Frits in 1944. Anna had familie in Overijssel, voornamelijk in de regio Zwolle en Ommen.

Utrechts Kindercomité

Frits en Anna waren al snel lid van het Utrechts Kindercomité, een groep van 15 jonge studenten, die zit inzette om de deporatie van Joodse kinderen te voorkomen. Burgemeester Vroomen vraagt zich af tijdens zijn toespraak af “als wij in hun schoenen hadden gestaan, hadden wij het dan ook gedurfd?”. In de beginperiode was het lastig om pleeggezinnen te vinden. Er was nog niet zoveel bekend over het lot van de Joodse medeburgers. Later begon ook in de rest van Nederland het besef door te dringen dat grote aantallen Joodse families werden gedeporteerd. Daardoor werd de bereidheid groot om Joodse kinderen op te nemen, vooral in afgelegen dunbevolkte provincies. Dankzij de contacten van Anna kwamen er ook kinderen in de regio Ommen terecht, waaronder ook op landgoed Eerde. De nicht van Anna, Ankie Stork, speelde daarbij een belangrijke rol. Dankzij het Twentse netwerk van haar vader en de inzet van o.a. dominee Berkhof in Lemele werd ze geholpen aan onderduikadressen. Ankie ontving in 1994 voor haar werk de Yad Vashem onderscheiding.

Piloten

Vanaf de zomer 1943 zette Frits Iordens en Anne Maclaine Pont zich ook in om geallieerde piloten onder te laten duiken. Daartoe werd onder meer een lijn naar België opgezet. Op 2 maart 1944 werd Frits Iordens in het Belgische Hasselt bij een vluchtpoging doodgeschoten. Hij was bezig om geallieerde piloten naar een schuilplaats te brengen. Na de bevrijding werd Iordens op verzoek van zijn weduwe met speciale toestemming herbegraven op landgoed Eerde, aan de oever van de Regge. Echtgenote Anna overleefde de oorlog en woonde tot haar overlijden in Zwolle. Tijdens een auto-ongeluk in 1969 overlijdt ze, als ze na een bezoek aan het graf terugrijdt naar Zwolle.

Yad Vashem

Yad Vashem staat in Jeruzalem en is het officiële monument van Israël voor het herdenken van Joodse slachtoffers van de Holocaust. Het Herinnerings- en Documentatiecentrum heeft onder andere een park gewijd aan “Rechtvaardigen onder de Volkeren”, niet-Joden die tijdens de vervolging Joden hebben gered. Zij worden namens de hele Joodse volk geëerd met de hoogste Israëlische onderscheiding, de eretitel ‘Rechtvaardigen onder de Volkeren’.

Share.
Exit mobile version